با شروع سال جدید و مشکلات نانوایی‌ها به علت شیوع کرونا مناقشات بر سر افزایش نرخ نان از سر گرفته شده است. نمایندگان کارفرمایی و اتحادیه نان سنتی، افزایش دستمزد کارگران و هزینه‌های آب و برق نانوایی‌ها را بهانه می‌کنند تا نرخ نان را افزایش دهند.

گسترش نیوز: از طرفی دولت نیز حاضر نیست حمایت‌های یارانه‌ای نان را افزایش دهد. در واقع بهانه به‌دست کارفرمایان افتاده تا پروژه افزایش نرخ نان را کلید بزنند. درعین‌ حال نمایندگان کارفرمایی نیز با مصاحبه‌هایی درباره اخراج و تعدیل خبازان سعی دارند، دولت را بابت پرداخت تسهیلات به نانوایان ترغیب کنند. با این‌حال آیا نرخ نان در شهرهای مختلف افزایش می‌یابد؟

نان در کدام شهرها گران شد؟

اگرچه رئیس اتحادیه نان سنتی از عدم افزایش نرخ نان خبر داده است؛ با این‌حال در برخی شهرها مانند اردبیل افزایش‌ها اعمال شده است. سیداسماعیل انجمنی مسئول روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل گفته بود: با بررسی‌های صورت گرفته در کارگروه آرد و نان و ستاد تنظیم بازار استان، نرخ انواع نان در نانوایی‌های سهمیه پز ۱۰ درصد افزایش‌ و از ۲۹ اسفند ماه اجرایی شده است.

سیدناصر میرمرسلی رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت خلخال در جلسه کارگروه ساماندهی آرد و نان خلخال افزود: افزایش نرخ نان در خلخال در راستای اجرای دستورالعمل جدید شورای آرد و نان استان اردبیل بوده و با چند درصد افزایش و با لحاظ افزایش وزن چانه صورت می‌گیرد.

وی اظهارکرد: بر این اساس قمیت جدید هر قرص نان لواش با وزن چانه در نانوایی‌های سهمیه‌پز دولتی ۲ هزار ریال و نرخ هر عدد نان بربری با وزن چانه ۵۰۰ گرم هفت هزار و ۵۰۰ ریال اعلام می‌شود.

میرمرسلی با بیان اینکه انواع نان سنگک، تافتون ونان روغنی تنها در نانوایی‌های آزادپز خلخال پخت می‌شود، گفت: هر عدد نان سنگک با وزن چانه ۵۰۰ گرم در نانوایی‌های آزادپز این شهرستان ۱۲ هزار و ۵۰۰ ریال، نان لواش ۲ هزار و ۵۰۰ ریال، بربری با وزن چانه ۵۰۰ گرم ۱۲ هزار و ۵۰۰ ریال، نان تافتون با مزن چانه ۲۲۰ گرم ۶ هزار ریال، نان روغنی با وزن چانه ۳۵۰ گرمن و مغزدار ۲۲ هزار ریال، نان چورکی با وزن چانه ۲۰۰ گرم ۱۲ هزار ریال، نان تل تل با وزن چانه ۱۵۰ گرم ۱۰ هزار ریال، باگت فرانسوی با وزن چانه ۳۰۰ گرم ۱۰ هزار ریال و نان ساندویچ با وزن ۱۰۰ گرم سه هزار ریال است.

وضعیت در آذربایجان شرقی نیز به هیمن شکل است. از نخستین روز اردیبهشت ماه با تصمیم مسئولان استان آذربایجان شرقی نرخ نان در این استان و شهر تبریز افزایش ۳۰ درصدی پیدا کرد. بر این اساس نرخ سنگک یارانه‌ای با وزن ۴۳۰ گرم ۱۲۵۰ تومان و در آزادپزها ۱۵۰۰ تومان، نان لواش یارانه‌ای ۱۳۵ گرمی ۲۵۰ تومان، نان بربری با وزن ۵۱۰ گرم هزار تومان و در آزادپزها با وزن ۶۰۰ گرم ۱۵۰۰ تومان و نان روغنی دو هزار تومان شد.

اسفندیار ابوالحسنی مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۸ کشور نیز در جمع خبرنگاران در پاسخ درباره دلایل افزایش نرخ نان در استان آذربایجان شرقی گفت: نرخ نان در آذربایجان شرقی از سال ۹۳ تغییر نکرده بود و افزایش نرخ ضروری بود.

در عین‌حال ماشااله ارویسی مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان کرمانشاه در پی انتشار برخی شایعات در خصوص افزایش نرخ نان در استان کرمانشاه گفته بود: این شایعه به هیچ عنوان صحت ندارد.

حسین عیسی زاده رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت آبادان نیز، گفته بود: هرگونه افزایش نرخ نان در آبادان را تخلف است و هیچ گونه مصوبه‌ای مبنی بر افزایش نرخ نان ابلاغ نشده و با متخلفین گرانفروش برخورد قاطع می‌شود.

در عین‌حال در خوزستان به گفته معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان افزایش نرخ نان در این استان احتمالاً در هفته آینده کلید خواهد خورد.

این درحالی است که مهراب عبدالهی (رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت دزفول) گفته بود: افزایش نرخ نان در دزفول و شوش مورد موافقت قرار نگرفته است و افزایش نرخ آن تا اطلاع ثانوی منتفی است.

نرخ رسمی نان در کشور افزایش نرخ ندارد

اقدامات در مورد افزایش نرخ نان به صورت استانی صورت گرفته است. اما به هر حال وعده‌هایی مبنی بر عدم افزایش نرخ نان در کل ایران صحت ندارد و در برخی شهرها اقدام به افزایش نرخ نان شدده است. در عین‌حال برخی نانوایی‌های آزادپز هستند که از زیر تیغ نظارتی به راحتی می‌توانند کنار بروند و احتمالاً نان را گران‌تر بفروشند.

این در حالی است که رئیس اتحادیه نان سنتی از ثابت ماندن نرخ نان در ماه رمضان خبر داده بود. بیژن نوروز مقدم رئیس اتحادیه نان سنتی گفته بود: در سال گذشته انواع نرخ نان بعد از ۵ سال با توافق انجام شد که مقداری گران شود، امسال از آنجایی که دولت به فکر مردم است نرخ نان را افزایش نداده‌ایم، اما باتوجه به برخی مسائل ازجمله افزایش دستمزد، افزایش هزینه آب و برق، هزینه کرونایی مانند تهیه دستکش و ماسک که ماهی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای نانوا تمام می‌شود، نانوایان درخواست افزایش هزینه نان دارند.

وی در خصوص نرخ انواع نان، گفت: نرخ نان لواش و تافتون ۳۰۰ دولتی و ۴۵۰ آزاد پز است، همچنین نرخ نان تنوری ۵۵۰ دولتی و ۸۵۰ آزاد پر، بربری ساده دولتی هزار و آزاد پز هزار و ۵۰۰ تومان، بربری کنجدی دولتی هزار و ۵۰۰ و کنجدی آزادپر ۲ هزار تومان، سنگک دولتی ساده هزار و ۲۰۰ و هر رو کنجد ۵۰۰ تومان اضافه می‌شود، سنگک آزادپز ساده هزار و ۸۰۰ و هر رو کنجد ۵۰۰ تومان اضافه می‌شود.

آزادسازی ۲۰ درصد نانوایی‌های کشور به حکم بازار

علی یزدانی رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران استان اصفهان و رئیس اسبق کانون انجمن‌های صنفی کارگران خباز کشور معتقد است که کنترل نرخ نان بدون سیاست‌گذاری‌های دولتی و تخصیص یارانه ممکن نیست. او می‌گوید: دولت در سال‌های گذشته سعی کرده بود تا با اتخاذ سیاست‌هایی به صورت پلکانی تخصیص یارانه به نان را کاهش دهد. درنتیجه بنا شد تا ۲۰ درصد نانوایی‌های کشور آزاد شوند. سیاست آزاد کردن نانوایی‌ها یکی از علل‌ ناهمسانی نرخ نان در این روزها است. مثلاً شهروندان ممکن است در یک جا نان را ۷۰۰ تومان بخرند اما در نقطه‌ای دیگر از شهر همان نان ۵۰۰ تومان باشد.

او می‌گوید: این مسئله ناشی از آزادسازی نان است. البته آزادسازی نانوایی‌ها به این معنی نیست که یارانه دولتی به کل به این نانوایی‌ها تعلق نمی‌گیرد، بلکه یارانه آرد برای این دسته از کارفرماها کمتر است. اگر دولت بخواهد آرد به تناسب نرخ گندمی که از کشاورزان تهیه می‌کند به کارفرمایان بدهد، نرخ خیلی بیش از این‌ها خواهد بود.

به گفته یزدانی؛ دولت اگر می‌خواهد نرخ نان را ثابت نگه‌دارد، باید یارانه‌های نان را افزایش دهد. اتحادیه‌های خباز بارها نرخ تمام شده را محاسبه کرده و به دولت اعلام کرده‌اند اما تغییری را شاهد نبوده‌ایم. از سویی در نبود نظارت دقیق همین‌ها بهانه می‌شود تا کارفرمایان به کارگران فشار بیاورند. مزد کم بپردازند، تعدیل کنند و دیگر کارگران را وادار کنند تا بیشتر کار کنند. بچه‌های ۱۰-۱۲ ساله را به کار بگیرند، چون مزد کمتری می‌گیرند. عدم نظارت کافی موجب افزایش این نوع فشارها به کارگران خباز می‌شود.

در این بین کرونا نیز مشکلات کارگران را افزایش داده است. اخیراً محمدجواد کرمی (رئیس اتحادیه نانوایان حجیم و نیمه‌حجیم) گفته است: بخشی از صنف نانوایان حجیم و نیمه‌حجیم در رسته تولید و پخش، فقط نان اغذیه‌فروشی‌ها را تأمین می‌کردند که متأسفانه به دلیل تعطیلی واحدهای اغذیه‌فروشی، کارگران ما هم بیکار شده‌اند. در این شرایط از دولت انتظار می‌رود که برای تأمین بیمه بیکاری این صنف اقدام کند.

اما آیا افزایش نرخ نان کمکی به کارگران بابت بهتر شدن شرایطشان می‌کند؟ بسیاری از فعالان صنفی با این مسئله مخالف بوده‌اند. آنان معتقدند که افزایش نرخ نان فقط و فقط رایط زندگی کارگران را سخت‌تر می‌کند و در مورد نرخ نان دولت همچنان باید سیاست‌های یارانه‌ نان را اصلاح کند.

منبع: ایلنا